Kanarie van een ander pluimage.
Welke zijn de early warning indicators anno 2023?
We worden elke dag opnieuw overspoeld met een tsunami van data en informatie. Dit is niet anders voor de credit manager. Belangrijk is om in de veelheid aan data net die elementen te detecteren met een hoge voorspellende waarde die toelaten snel en adequaat te reageren. We gingen samen met Marc Brems (BASF Antwerpen) en Pascal Flisch (Trends Business Information) op zoek naar de kanaries in de credit risk koolmijn.
Als je naar kredietwaardigheidsanalyse en scoring kijkt, zal je al snel uitkomen bij financiële ratio’s. Het falingspad van ondernemingen (prof. Ooghe) bevat een routebeschrijving van problemen met rendabiliteit naar een verzwakte solvabiliteit om vervolgens te eindigen in acute geldnood (liquiditeitsproblemen). Vraag is of dit nog steeds de kanaries zijn in de credit risk koolmijn dan wel of kanaries van een ander pluimage beter geschikt zijn?
Wat gebeurt er als je data analysten die geen kaas gegeten hebben van credit management laat zoeken naar statistische verbanden tussen een veelheid van indicatoren en kans op faling? Dit leidt tot verrassende inzichten. BASF deed de oefening als onderdeel van het opzetten van een eigen scoringsmodel om wereldwijd kredietrisico’s te beoordelen. Onder meer met big data, artificiële intelligentie en advanced machine learning werd een performant scoringsmodel opgezet.
De eerste resultaten kwamen als een koude douche aan bij de credit managers: een aantal van de veel gebruikte klassieke ratio’s bleken minder interessant om een juiste inschatting te maken van de financiële gezondheid van een onderneming. Dit was onder meer het geval voor de liquiditeitsratio’s. Wat dan wel bijzonder alarmerend kan zijn en als sterke early risk indicator kan gezien worden is betaalgedrag. Zijn er subtiele of iets meer in het oog springende wijzigingen in het betaalgedrag van je klanten? Dan is het tijd om het risicoprofiel van de klant onder de loep te nemen.
Eén kanarie maakt de lente niet
Wat in elk geval overeind blijft als best practice in credit risk is een totaalplaatje bekijken met diverse indicatoren. Dit is alvast ook het advies van Trends Busines Information: als je verschillende van volgende indicatoren kan aanvinken bij één of meer van jouw Belgische klanten, dan mag je dit zien als luid kanariegefluit:
- Laattijdige publicatie van de balansen
- Negatief eigen vermogen
- Netto cash flow onvoldoende om lange termijn kredieten die binnen het jaar vervallen af te lossen?
- Toegevoegde waarde < personeelskosten
Maar liefst 85% van de balans plichtige ondernemingen in België die failliet gaan, publiceren hun laatste balans niet.
Ook in het scoringsmodel van BASF wordt een veelheid van parameters meegenomen waaronder betalingsindicatoren, ratings, sector voorspellingen, landenrisico’s, groepsstructuren, master data, … De beoordeling van al deze elementen samen resulteert onder meer in een kredietlimiet, betalingstermijn, … Betekent dit dat de machine hier de mens vervangen heeft? In tegendeel, het heeft bijgedragen tot een andere en meer strategische invulling van de credit management functie.
De ene kanarie is de andere niet
Pascal Flisch van Trends Business information benadrukt het belang van contextualiseren van data zoals rekening houden met regio’s, grootte van ondernemingen, sectoren, …
Wereldwijd kredietrisico’s beoordelen vraagt een andere aanpak dan kredietwaardigheidsanalyse voor Belgische ondernemingen waarvoor gigantisch veel financiële informatie aanwezig is. Naast financiële informatie is uiteraard persinformatie ook van onschatbare waarde zoals we in België bijvoorbeeld bij Makro konden ervaren.
De kredietwaardigheid van een éénmanszaak op dezelfde manier beoordelen als die van een multinational? Intuïtief voelt het al niet goed aan en bovendien is er een verschil in beschikbaarheid van data. Dit illustreren we graag aan de hand van volgende voorbeelden:
- Grote ondernemingen waarbij cash pooling is opgezet, kunnen slecht scoren op liquiditeitsratio’s
- Voor een éénmanszaak is het uiteraard heel erg belangrijke info te weten dat er voor de zaakvoerder een bewindvoerder werd aangesteld
- In het bijzonder voor kleine ondernemingen kan het vaak veranderen van adres een indicator zijn
Klinkt als muziek in de oren
Hierbij de tips nog even op een rijtje om jouw kanaries in de credit risk koolmijn het juiste liedje te laten fluiten:
- Betalingsgedrag als early risk detector
- Segmentering: credit risk assessment afgestemd op het klantensegment
- Credit risk dashboard: verschillende indicatoren samen te bekijken
