Incasso bij onze noorderburen.
Noem het de Nederlandse zakelijkheid: bij het vervallen van een factuur laat men er ginder geen gras over groeien. Incasso gebeurt er snel en de betrokken rentes en kosten tikken behoorlijk aan.
Als jij een van de vele Belgische ondernemers bent die zakendoen met onze noorderburen – Nederland is, op Duitsland na, onze grootste afzetmarkt – dan kan het een geruststelling zijn dat incasso er snel gebeurt en buitengerechtelijk kan worden afgedwongen. Bart van Onna, advocaat bij het gespecialiseerde incasso-advocatenbureau Bierens, geeft uitleg.
Vooraf nog dit: we hebben het hier over handelsvorderingen tussen ondernemingen (niet op particuliere consumenten). En we nemen aan dat het Nederlandse (niet het Belgische) recht van toepassing is (in het andere geval zijn immers de Belgische incassoregels van toepassing).
Termijnen
De maximale betalingstermijnen zijn in Nederland dezelfde als die bij ons, want voorwerp van Europese regelgeving. Je kan jouw Nederlandse debiteur dus maximaal een betalingstermijn van 60 dagen toestaan. Als jouw afnemer een Nederlandse overheidsorganisatie is, of als jij als kleine KMO’er levert aan een Nederlandse gigant, dan bedraagt die termijn zelfs maar 30 dagen. 30 dagen is ook de toepasselijke termijn als jij en je Nederlandse afnemer geen betalingstermijn zijn overeengekomen.
Van zodra jouw factuur komt te vervallen, is er verzuim. Je hoeft jouw debiteur dus niet eerst in gebreke te stellen. Je bent ook niet verplicht om hem aan te manen. Althans wettelijk. In de praktijk gebeurt aanmaning wel, want is het een handelsgebruik. Bij aanmaning worden in Nederland overigens geringe termijnen gehanteerd. Van Onna adviseert om bij het verstrijken van de vervaltermijn van de factuur een vriendelijke betalingsherinnering uit te sturen. En vijftien dagen later al een forse(re) aanmaning. Een aanmaning waarin je uitdrukkelijk aangeeft wanneer je de vordering ter incasso zal overdragen en welke de verschuldigde incassokosten zullen zijn.
“Meer is echt niet nodig,” aldus van Onna. “Het heeft geen zin om meer aanmaningen uit te sturen,” zegt hij, “want dat zal bij incasso-overdracht geen verschil maken.” Wel adviseert hij om tussentijds – tussen betalingsherinnering en aanmaning – ’s te bellen. Bellen bij incasso werkt, zo weten de advocaten van Bierens.
In Nederland verjaart een betalingsvordering 5 jaar nadat ze opeisbaar is geworden, d.i. nadat je aan je leveringsplicht hebt voldaan. Althans in regel, want voor bepaalde sectoren – bijv. transport en logistiek – gelden andere, kortere verjaringstermijnen. Om de verjaringstermijn te stuiten, volstaat een schriftelijke verklaring in die zin, of een deurwaardersexploot. Je hoeft daarvoor geen gerechtelijke procedure in te leiden.
Rente en kosten
Je hoeft jouw afnemer niet in gebreke te stellen om achterstalligheidsrente te kunnen aanrekenen. Van zodra je factuur komt te vervallen, is jouw debiteur jou handelsrente verschuldigd. En die rente bedraagt in Nederland wettelijk 8% op jaarbasis. Daarvan kan je evenwel contractueel afwijken. In de praktijk worden in Nederland flink hogere achterstalligheidsrentes in de verkoopvoorwaarden opgenomen. Tot 1,5% per maand, of 18% op jaar. Nederlandse handelsrechters zullen die hoge rentevoeten zonder meer aanvaarden.
In Nederland is het gebruikelijk om 15% incassokosten te contracteren in de verkoopvoorwaarden. Nederlandse handelsrechters aanvaarden doorgaans zo’n beding. Als je niets hebt afgesproken, of als de verkoopvoorwaarden worden verworpen, dan grijpt de handelsrechter terug naar een wettelijke regeling die weliswaar is uitgewerkt voor handelsvorderingen op consumenten, maar in dat geval ook in de voorliggende handelsrelatie tussen ondernemingen, wordt toegepast. Die wettelijke regeling voorziet in een gestaffelde onkostenvergoeding in functie van de omvang van de hoofdsom van de vordering.
Van Onna wijst er in dit verband nog op dat een een Nederlandse handelsrechter er altijd over zal waken dat een schuldeiser niet alleen wordt vergoed voor zijn prestatie, maar ook voor alle inasso-inspanningen die hij moet leveren om betaling te bekomen. “De vervuiler betaalt”, aldus van Onna, “en dus zal een nalatige debiteur altijd minimaal de gemaakte incassokosten moeten vergoeden. Daaraan ontsnapt hij niet.” Hij voegt er nog aan toe: “In Nederland wil men zo bouwen aan een betere betaalmoraal.”
Incassotools
Van Onna noemt Nederland wel ’s het Walhalla voor incasso-advocaten, want zij hebben twee incassomiddelen ter beschikking waarvoor ze niet eerst een vonnis van een rechter hoeven te bekomen: het bewarend of conservatoir beslag en de faillissementsaanvraag. In alle andere landen van de Europese Unie, moet je eerst succesvol een procedure voor de rechtbank voeren, alvorens je bewarend beslag kan laten leggen of een faillissement kan aanvragen.
Incasso-advocaten in Nederland laten dan ook niet na om bij een niet-betwiste vordering van enige omvang, een faillissementsaanvraag in te leiden om de betrokken debiteur onder druk te zetten. “Die druk is groot. De faillissementsaanvraag is dan ook een zeer effectief incassomiddel,” aldus van Onna.
Bij bewarend beslag is er weliswaar geen voorafgaand vonnis, maar wel een voorafgaande toestemming van de rechter nodig. Die toestemming bekomt een incasso-advocaat echter binnen één dag. Bewarend beslag kan dus erg snel geregeld worden. Er is wel een wettelijke verplichting om ten laatste 14 dagen na het beslag een gerechtelijke procedure in te leiden om het vonnis te bekomen.
Bij betwisting van de vordering is een bodemprocedure onvermijdelijk en zal een handelsrechter een oordeel moeten vellen. In Nederland kan je voor een vordering die kleiner is dan 25.000 euro, die procedure zelf – versta: zonder bijstand van een advocaat – voeren. Het is uiteraard aanbevolen om je altijd door een gespecialiseerde advocaat te laten bijstaan, maar het is wettelijk niet nodig.
Tot slot wijst van Onna in dit verband nog op het incassokortgeding. “Een verkorte procedure die vooral wordt gevoerd voor eenvoudige vorderingen in het kader van bulkincasso’s door bijv. energieleveranciers, maar die wij zelden voor onze klanten inleiden. Wij zetten vooral in op bewarend beslag en faillissementsaanvraag, omdat die het meest efficiënt blijken,” besluit hij.
